ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: G. LELOUDAS, RISK & LIABILITY IN AIR LAW, 2009.

Το Σεπτ. 2009 δημοσιεύτηκε από τον εκδοτικό οίκο του Λονδίνου INFORMA (www.informaprofessional.com/airlaw) η διδακτορική διατριβή του κ. Γ. ΛΕΛΟΥΔΑ με τίτλο RISK AND LIABILITY IN AIR LAW που εγκρίθηκε από το παν/μιο Cambridge. Ο σ. αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή Αθηνών το 2001 και έλαβε δύο μεταπτυχιακά διπλώματα από τα παν/μια Bristol (2002) και McGill (2003). Εργάζεται από το 2005 ως δικηγόρος στο Λονδίνο ειδικευόμενος σε ζητήματα αεροπορικού δικαίου. Η διατριβή του παρουσιάζει την ιστορική εξέλιξη της επιστημονικής και νομικής έννοιας του «κινδύνου» και το πώς αυτή επηρέασε τις αντιλήψεις για την «ευθύνη». Επισημαίνει την επιρροή που άσκησαν και ασκούν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης στη διαμόρφωση της έννοια του «κινδύνου» και της «ευθύνης» και τους τρόπους με τους οποίους οι αντιλήψεις αυτές επηρεάζουν τη διαχείριση ατυχημάτων από τους αερομεταφορείς.

Εν συνεχεία, ο σ. εστιάζει στις διεθνείς συνθήκες για την αστική ευθύνη του αεροπορικού μεταφορέα τόσο προς τους επιβἀτες (Συνθήκες  Βαρσοβίας  και Μοντρεάλ) ὀσο και προς τρίτους στο έδαφος (Συνθήκη Ρώμης και τις δυο πρόσφατες Συνθήκες Μοντρεάλ για γενικούς κινδύνους και κινδύνους από τρομοκρατικές επιθέσεις). Ο σ. επιχειρεί μια νομική ερμηνεία των συνθηκών μέσα από ένα κοινωνιολογικό πρίσμα. Ειδικότερα, αναλύει πώς οι κοινωνικές και επιστημονικές αντιλήψεις για την έννοια του «κινδύνου» και της «ευθύνης» των αερομεταφορέων επηρέασαν τόσο την κατάρτιση των παραπάνω συνθηκών όσο και τη δικαστηριακή εφαρμογή τους από αλλοδαπά δικαστήρια. Με βάση την ανάλυση αυτή ο σ. συμπεραίνει ότι η διεύρυνση της ευθύνης των αερομεταφορέων που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια δεν οφείλεται τόσο στην πλημμελή παροχή υπηρεσιών και τη μη τήρηση των κανόνων ασφαλείας, όπως συνήθως υποστηρίζεται από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, όσο στη δημιουργία μιας γενικευμένης κοινωνικής τάσης για ανεύρεση «αποδιοπομπαίων τράγων» στο πρόσωπο των αερομεταφορέων. Ο σ. επικαλείται απτά παραδείγματα από την αλλοδαπή νομολογία για να παρουσιάσει πώς τα δικαστήρια παρασύρονται από την κοινωνική αυτή τάση και παρερμηνεύουν τις συνθήκες παραβιάζοντας τους αναγνωρισμένους κανόνες ερμηνείας των διεθνών συνθηκών. Ο σ. καταλήγει ότι η δικαστική αυτή τακτική δεν ωφελεί ούτε τους ενάγοντες - επιβάτες και τρίτους στο έδαφος - ούτε τους αερομεταφορείς, και οδηγεί σε μακρές και πολυέξοδες δικαστικές διαμάχες με αβέβαια αποτελέσματα. Αντίθετα, ο σ. υποστηρίζει ότι σε μια εποχή που οι ζημίες από αεροπορικά ατυχήματα – ειδικότερα όταν πρόερχονται από τρομοκρατικές ενέργειες – έχουν ευρύτερες κοινωνικές και εμπορικές επιπτώσεις, οι διεθνείς συνθήκες που ρυθμίζουν την  αστική ευθύνη πρέπει να στοχεύουν στην ευρύτερη δυνατή διασπορά του κινδύνου μεταξύ των συμμετεχοντών στην αεροπορική μεταφορά, καθώς και στην ταχύτερη εξωδικαστική επίλυση των αγωγών αποζημίωσης. Τέλος, ο σ. παρουσιάζει τους δικαιοπολιτικούς μηχανισμούς, αλλά και τα νομικά επιχειρήματα του ισχύοντος δικαίου που συμβάλλουν στη διασπορά αυτή.

Χρήστος Χρυσάνθης